In oktober 2024 zijn de voorbereidingen gestart om een natte, overstromingsgevoelige grasvlakte naast de E10-plas om te zetten naar een heus klimaatpark. Het gebied ligt in Schoten en is zo’n 10 hectaren groot.
De inrichting van het klimaatpark moet de naastgelegen Brechtsebaan en omliggende woningen beter beschermen tegen wateroverlast, én een aantrekkelijke en veilige leefomgeving creëren voor de otter. Het project is een samenwerking van Regionaal Landschap de Voorkempen, Pidpa, het Agentschap voor Natuur en Bos, bosgroep Antwerpse gordel, gemeente Schoten en de provincie Antwerpen. Het maakt deel uit van het overkoepelende gebiedsprogramma Groen Kruis, dat wordt gecoördineerd door de provincie Antwerpen en verbindingen creëert voor mens, dier en natuur in de verstedelijkte rand rond Antwerpen.
Overstromingsgevoelig gebied
Het gebied is erg watergevoelig en het grasland staat bijna de ganse winter onder water. Het risico op wateroverlast door overstroming van de E10-plas is er behoorlijk groot. In januari dit jaar zorgde overvloedige regenval er nog voor dat de naastgelegen Brechtsebaan (N115) blank kwam te staan. Enkele kelders liepen toen onder water en het water bedreigde ook enkele woningen langs de Ruitersdreef.
Het gemeentelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan (of RUP) ‘E10-plas’ uit 2013 wijzigde de bestemming van het gebied naar gecontroleerd overstromingsgebied. Het plan gaf toen al aan dat “het monotone grasland ten westen van de E10-plas wordt omgevormd tot een gecontroleerd overstromingsgebied als extra buffergebied voor de Laarse Beek en de E10-plas.” Gemeente Schoten kocht daarop het weiland van zo’n 10 ha groot aan.
Klimaatpark vangt wateroverlast E10-plas op
De herinrichting zal de natuur en het reliëf van het gebied 'boetseren' om het risico op wateroverlast voor de omgeving te verkleinen. De natte zones worden dieper, zodat de bodem daar meer neerslag kan opslaan. De aangrenzende oevers van de E10-plas worden gedeeltelijk afgegraven, waardoor de plas bij overvloedige neerslag in dat buffergebied overloopt. Hoe meer water het gebied zelf opvangt, hoe minder water naar de omliggende percelen stroomt. Ook de Brechtsebaan, die de zuidoostelijke hoek van het gebied vormt, wordt zo beter beschermd tegen wateroverlast.
Eens de natte zones zijn uitgediept, mag de natuur daar haar gang gaan. Er zal spontaan moerasvegetatie ontstaan. In andere zones in het gebied kiezen komen aanplantingen met onder meer een elzenbroekbos en meerdere groepjes van bomen en struiken.
Alle uitgegraven grond uit de natte zones dient om andere delen van het projectgebied op te hogen. Ook komt er een zandheuvel die onder meer oeverzwaluwen als broedplaats kunnen gebruiken. Dankzij al die ingrepen ontstaat een lappendeken aan mini-landschapjes van open water, nat hooiland, broekbos en struikgewas. Samen vormen ze het klimaatpark De Zwaan.
De vergunning voor de werken is intussen afgeleverd. Het Regionaal Landschap de Voorkempen staat in voor het ontwerp en de uitvoering van het project.
Vanuit het Agentschap voor Natuur en Bos is een Projectsubsidie Natuur toegekend. Gemeente Schoten zorgde voor de aankoop van de gronden. Ook vanuit het Pidpa Streekfonds, dat gespijsd wordt vanuit Pidpa en de provincie Antwerpen, komt er financiële ondersteuning. Het project krijgt ook de steun van De Vlaamse Waterweg, eigenaar van de E10-plas, en van de lokale waterskiclub SKW, die eveneens gebaat is met helder en zuurstofrijk water.
Bron foto: Klimaatpark De Zwaan is een samenwerking tussen Regionaal Landschap de Voorkempen, Pidpa, het Agentschap voor Natuur en Bos, bosgroep Antwerpse gordel, gemeente Schoten en de provincie Antwerpen. © Provincie Antwerpen
Gerelateerde artikels
