In 2021 onderzocht Sweco zwem- en recreatieactiviteiten in oppervlaktewater en groenblauwe netwerken. De studie vergeleek de regels en manier van omgang met open water tussen Europese landen en deed aanbevelingen voor de aanpassing van de wetgeving. De studie kwam tot stand met medewerking van onderzoekers uit België, Nederland, Duitsland en Denemarken.
Op 23 februari 2024 gaf de Vlaamse regering haar definitieve goedkeuring aan het besluit tot wijziging van VLAREM II inzake openwaterzwemmen. Deze beslissing maakt de weg vrij voor extra zwemlocaties en geeft lokale overheden de bevoegdheid om nieuwe locaties op hun grondgebied te voorzien.
De vernieuwde regelgeving maakt komaf met een reeks voorwaarden voor het erkennen van een gebied als zwemzone. Zo zijn de verplichtingen voor het voorzien van stortbaden, sanitair, douchecabines en blustoestellen niet langer van toepassing. Ook de criteria voor de bodem, zoals een zandondergrond en een maximale hellingsgraad, gaan op de schop.
In de wetgeving wordt een nieuwe categorie van zwemwater ingevoerd: de vrije zwemzone. Lokale besturen kunnen daarmee aan de slag om bijkomende locaties te voorzien. Hiervoor zijn er drie vereisten: een waterkwaliteitstest, toestemming van de eigenaar of beheerder, en een risicobeoordeling die door Zorg en Gezondheid moet worden goedgekeurd. Er is nu ook een loket waar lokale besturen hun locaties kunnen aanmelden. Voordat een locatie als ‘vrije zwemzone’ kan gebruikt worden, is een milieumelding vereist.
Er zijn eerder oproepen geweest om in heel Vlaanderen zwemmen op eigen risico toe te staan, met Nederland als voorbeeld. De overheid merkt echter op dat er in 2020 in Nederland meer ongevallen met verdrinking waren dan in Vlaanderen, zelfs per miljoen inwoners. Vanwege veiligheids- en waterkwaliteitsredenen ziet de Vlaamse regering volledige deregulering als een stap te ver.
Deze zomer kunnen we dus al genieten van meer zwemwater dankzij de versoepeling van de wetgeving. De volgende fase in dit verhaal is het opstellen van een gids met risicoanalyse voor open zwemwater voor gemeenten.
Bron tekst: Sweco
Bron foto: Zwemmen © Henri Lebbe