Het Arboretum van Bokrijk herbergt een uitzonderlijke collectie aan variëteiten van Ilex crenata of de Japanse hulst, een soort die vaak gebruikt wordt als vervanger voor buxus. De planten in Bokrijk, samen met planten uit het Leen in Eeklo, worden gescreend op nuttige eigenschappen, zoals ziekteresistentie en tolerantie voor minder zure bodems. Doel is om via veredeling tot nieuwe cultivars te komen die nog breder inzetbaar zijn voor allerlei tuinen, en dus minder afhankelijk zijn van het juiste type bodem (zuur – niet-zuur, zware klei – zand, droog – nat). Het wetenschappelijke traject met ILVO en KU Leuven komt er op vraag van sierteeltbedrijf Plant Select, en kent dus een co-creatieve opzet met het oog op versnelde innovatie en meerwaardecreatie.
De kleinbladige of Japanse hulst (Ilex crenata) lijkt in niets op de klassieke stekelige hulst, maar lijkt wél enorm op buxus, zonder echter gehinderd te zijn door schimmelziektes en rupsvraat. Het is dus niet verwonderlijk dat er, parallel aan een zoektocht naar ziekte- en plaagresistente buxus, ook wordt gewerkt aan goed presterende Ilex-alternatieven. Bij Plant Select, een toonaangevend Belgisch bedrijf in de teelt van de Japanse hulst zit de teelt in de lift. Het bedrijf heeft met llex crenata Blondie en Dark Green® onder het label Ilex Select eigen selecties van Japanse hulst, die intussen al in miljoenen stuks hun weg vonden naar de europese markt. Voor het uitbreiden van het assortiment van Ilex crenata doet Plant Select een beroep op de ervaring in sierplantenveredeling bij ILVO en op de expertise binnen KU Leuven.
Selectie naar nieuwe Ilex
Het onderzoek heeft als doel te selecteren naar planten met een verbeterde resistentie tegen abiotische (weersomstandigheden, bodemgesteldheid,..) en biotische (ziektes en plagen) stress. Vaak ziet men dat de tuinliefhebber bij het aanplanten niet veel rekening houdt met de specifieke wensen van bepaalde planten (bodem, zon, vocht) en de planten het dan ook moeilijker hebben om zich in al hun pracht te ontwikkelen. Japanse hulst doet het namelijk minder goed in bodems met hogere pH (tegenovergesteld van zuur), en is in nattere bodemtypes ook meer onderhevig aan een bodemschimmel (Berkeleyomyces basicola) die de gezondheid van de wortel aantast. Het onderzoek focust in eerste instantie op de genetische variatie binnen Ilex crenata, vervolgens wordt op het bedrijf een testperceel met verschillen in bodemzuurtegraad aangelegd waarop de pH-gevoeligheid van Ilex crenata-genotypes gedurende verschillende jaren kan worden geëvalueerd. Voor de schimmelziekte wordt een biotoets ontwikkeld. Het project loopt tot 2024.
