Niet alleen effect op planten maar ook bodemdieren en insecten ondervinden schade door teveel stikstof in het milieu. De diversiteit van rondwormen neemt af in stikstofrijkere gebieden en sommige geleedpotigen nemen in aantallen af. Andere soorten geleedpotigen profiteren juist van de extra stikstof. Daarbij kan klimaatverandering de negatieve effecten van stikstof versterken. Dat concludeert een groep onderzoekers van de Radboud Universiteit op basis van een meta-analyse van 126 onderzoeken wereldwijd.
De onderzoekers analyseerden de resultaten van 126 studies wereldwijd, die allemaal de hoeveelheid soorten en het aantal voorkomende rondwormen en geleedpotigen telden in en op bodems waar wel of geen stikstof aan was toegevoegd. Ze besluiten dat extra stikstof ervoor zorgt dat het aantal soorten rondwormen afneemt. Rondwormen (waaronder de bekende regenworm) fungeren als een natuurlijke bemester en ze houden de bodem luchtig. Ze breken organische materialen af en brengen die in de vorm van belangrijke nutriënten opnieuw in de bodem. Omdat ze de eigenschap hebben om tunnels te maken in de bodem zullen ze hem niet alleen luchtiger maken, ze zorgen er ook voor dat een hoop gewassen beter en makkelijker wortels kunnen vormen.
Daarnaast leidt een grote hoeveelheid stikstof tot een afname van de hoeveelheid geleedpotigen die volledig metamorfoseren, zoals vlinders. Onder de geleedpotigen zijn er ook dieren die juist profiteren van de toegevoegde stikstof. Geleedpotigen die geen volledige metamorfose doormaken, zoals spinnen of sprinkhanen, lijken het juist goed te doen bij meer stikstof en nemen in aantallen toe.
Op basis van wereldwijd geanalyseerde studies konden de onderzoekers van de Radboud Universiteit ook bekijken in hoeverre de effecten van stikstof verschillen in diverse klimaten. Ze concludeerden dat temperatuur een rol speelt, net als de hoeveelheid regen.
Een hogere temperatuur versterkt het negatieve effect van veel stikstof op insecten met volledige metamorfose, zoals vlinders. En hoe natter het is, hoe minder negatief de effecten van stikstof op rondwormen waren, waarschijnlijk als gevolg van uitspoeling van stikstof vanuit de bodem. Klimaatverandering zou de negatieve effecten van stikstof kunnen versterken door hogere temperaturen en droogte.
Bron tekst: Radboud Universiteit Nijmegen
Bron foto: Het aantal regenwormen neemt af door een teveel aan stikstof © S. Yamkasikorn / Unsplash
