Bomen in de stad zijn veel meer dan een stukje groen: ze werken als natuurlijke airco’s die de ergste hitte temperen. Door schaduw en verdamping brengen ze verkoeling, al hangt de effectiviteit daarvan sterk af van de soort boom, de manier waarop bomen in de ruimte zijn geplaatst en het klimaat waarin ze groeien.
Een internationaal onderzoeksteam onder leiding van Michael Alonzo van American University, samen met Peter C. Ibsen van de University of California, Irvine, en Dexter H. Locke van de US Forest Service, analyseerde recent 115 wetenschappelijke studies die tussen 2018 en 2024 verschenen. Ze deden dat met behulp van de zogeheten ROSES-protocollen, een strenge methode die garant staat voor transparantie en vergelijkbaarheid van systematische literatuuronderzoeken.
De onderzoekers kwamen tot een duidelijke conclusie: stadsbomen zijn doorgaans effectiever in het afkoelen van hun omgeving dan andere soorten vegetatie, zeker in hete en droge klimaten waar voldoende water beschikbaar is. Vooral bomen met een hoge, dichte kruin blijken een groot verschil te maken op bredere schaal, terwijl een slimme combinatie met struiken en gras de lokale effecten nog versterkt. Tegelijk wezen de auteurs erop dat de manier van meten veel uitmaakt. Onderzoeken die oppervlaktetemperaturen meten, komen soms tot andere resultaten dan diegene die zich richten op luchttemperaturen, omdat boomkruinen op beide manieren verschillend uitwerken.
Opvallend is dat er nog veel onbekend is. Zo weten we weinig over hoe inheemse en uitheemse soorten zich verhouden in droge klimaten, of over de invloed van de bebouwde omgeving op het verkoelend effect van bomen. Ook is er amper onderzoek naar hoe bomen zich gedragen tijdens extreme hittegolven. Veel studies blijken bovendien kleinschalig en lastig te veralgemenen, wat de noodzaak benadrukt om onderzoeksdoelen en methodes beter op elkaar af te stemmen.
Ondanks die hiaten laat het overzicht weinig twijfel bestaan: stedelijke bomen zijn van onschatbare waarde om hittestress in onze steden te verminderen. Volgens de auteurs is het dan ook hoog tijd dat stedelijke planners en beleidsmakers dit wetenschappelijke bewijs aangrijpen om bomen een centrale plaats te geven in de strijd tegen de steeds warmer wordende stad.
Link naar het onderzoek: Urban Trees and Cooling: A Review of the Recent Literature (2018 to 2024) | Arboriculture & Urban Forestry
Bron foto: Illustratiebeeld © Ibrahim Ahmed / Unsplash
