In de deelgemeente Kemmel loopt de Nieuwstraat in noord-zuidelijke richting. Enerzijds kijkt ze pal op de kerktoren en anderzijds loopt ze langs huizenrijen, het Engelse landschapspark en de Engelse oorlogsbegraafplaats, ontworpen door architect Sir Edwin Lutyens (1869-1944). Er sluit ook een kerkwegel aan die geflankeerd wordt met beukenhagen.
Wat verder ligt de bestaande begraafplaats die verbonden is met de populierenkasteeldreef. De achterliggende akkergrond, die afhelt naar de gracht, werd ingenomen en ontworpen als uitbreiding voor de centrale begraafplaats. De bestaande toestand werd opgetekend en de streekeigen, gekende zware kleibodem werd onderzocht samen met het variërend waterpeil van de gracht.
Ontwerp
Vanuit de bestaande begraafplaats met inkomgebouw, het naastliggende rozenperk en de diensttoegang werd een uitbreiding uitgewerkt. Bij het inkomgebouw werd een verwelkomend geurend pleintje bedacht, met Buxus, Moschata-rozen en een zitruimte. Ernaast werden de columbariumconstructie en strooiweide deels vervangen door een kinderbegraafplaats en sterrenweide. Ze werd beplant met 7 Zevenzonenbomen (Heptacodium micinioides) en lage buxushaagjes, gesnoeid in kruisvorm.
Aansluitend met de Nieuwstraat werden er parkeerplaatsen voorzien en werd de brede dienstingang verbonden met het lagergelegen nieuwe gedeelte. De hoofdtoegangsweg werd zoals de bestaande weg zigzaggend aangelegd. Door zich te richten op het hoogste punt bekomt men een langzame en makkelijk te betreden helling. Op het einde bereikt men een draairuimte voor dienstwagens en de aansluiting met de besloten afscheidsruimte.
Hier komt men via trappen en een helling in een omsloten voorplein met columbariummuur en strooiweide, om vervolgens de nog lagergelegen, halfoverdekte afscheidsruimte te ervaren.
Licht- en schaduwspel wisselen elkaar af
Met de weerspiegeling van hemel of wolkendek in het betonnen waterbassin en de lagergelegen natuurlijke vijver, is deze meditatieruimte uitgewerkt als een stilteplek. Ernaast ruist zacht de populierendreef.
Het strakke waterbassin werd ontworpen als voorliggend, maar ook als verlengd gedeelte van de binnenruimte. De losse belijning van de wateroverloop die naar het landschap loopt, bespeelt de band met formeel en informeel, met strak en los, met loslaten ... Mediterend glijdt de blik over dit watervlak, en neemt, zoals in de Griekse mythologie, ‘de boot’ je mee naar de andere wereld: de uit-vaart ...
Het betonnen afscheidsgebouw herinnert aan de vele betonnen bunkergebouwen die eigen zijn aan de streek. Wat vroeger muren waren van oorlogsgeweld is nu omgevormd tot een ‘vredesbeeld’. Het gebouw wordt volledig begroeid met geurende klimplanten aan de buitenkanten. Binnenin is het beschilderd met de kleur van de streekeigen rode en gele huizen- en boerderijdaken en -muren, als teken van geborgenheid ...
De verharding van de eigenlijke begraafplaats en de meeste bevloering bestaat uit ter plaatse gegoten beton, zoals eveneens te zien is bij vele opritten van boerderijen.
Symbolische beplanting
De beplanting varieert in hoogte. Bomen zoals Quercus robur, Quercus palustris, Tilia tomentosa ‘Brabant’ en Acer campestre ‘Elsrijk’ hebben een meer streekeigen, landschappelijk karakter. Bomen zoals Gleditsia triacanthos ‘Skyline’, Prunus hybr. ‘The Bride’ en Heptacodium miconioides hebben eerder een symbolische achtergrond. De bomen bevinden zich tussen de hagen van Fagus sylvatica, Carpinus betulus, Taxus baccata en Buxus sempervirens, die de begraafplaats indelen en omkaderen. Tussenin vinden we losse groenblijvende Ilex-, Taxus- of Buxusmassieven die het eeuwige leven symboliseren. Bloemenweiden met o.a. Magriet en Klaver zullen bij deze ‘wachtterreinen’ een bijzondere poëtische sfeer met zich meebrengen. Een toepasselijke haiku werd op de muur geschilderd en doet nadenken over hoe je een landschap kunt herinneren, waarnemen of meenemen: “Een geliefde boom, verdwenen uit mijn landschap. Nooit meer hetzelfde.”
De centrale begraafplaats werd uitgebouwd als de eeuwige tuin voor zij die gaan, als wandel- en contemplatief begraafpark voor de levenden. En op begraafplaatsen verheft de aarde zich een weinig ...
- adres: Nieuwstraat (Kemmel)
- oppervlakte uitbreiding: 6.070m2
- ontwerp: buro voor vrije ruimte, Gent
- aanleg: Tuinen De Wulf, Ieper-Boezinge
- opening begraafplaats: 22 september 2018