Roeselare | Groene parkbegraafplaats dankzij gezamenljke aanpak
Roeselare is een stad met ca. 61.000 inwoners in het hartje van West-Vlaanderen en beschikt over 7 begraafplaatsen. De stad kende een sterke verstedelijking met beperkte groene ruimte. Toch is de stad een voortrekker op het vlak van het vergroenen van stadspleinen én begraafplaatsen. De parkbegraafplaats is hier een prachtig voorbeeld van.
Een tiental jaar terug kregen de verschillende stadsdiensten en het beleid de opportuniteit om binnen de afgebakende zone van de begraafplaats (5,2 ha) verschillende functies en doelstellingen te realiseren en dit via het harmonisch park en groenbeheerplan. Het resultaat is een karaktervolle, rustgevende, groene plek in het hartje van de stad waar het leven en de dood in evenwicht gedijen en waar 5 aspecten elkaar versterken. Bovendien vormt het een belangrijke schakel in de Groene Draad die het stadscentrum met de stadsrand verbindt.
Erfgoed
De parkbegraafplaats is een geschiedkundig pareltje. Nadat men in 1804 het begraven rondom de kerken had afgeschaft, werd beslist om op zoek te gaan naar een geschikte locatie voor een begraafplaats. Volgens het decreet moest die minimum 35 meter van de bebouwde kom liggen. In 1806 werden de terreinen gekocht om dienst te doen als begraafplaats.
De parkbegraafplaats is ook de rustplaats van zowel Britse en Franse gesneuvelde soldaten als van Roeselaarse burgerslachtoffers en dit zowel uit de Eerste als Tweede Wereldoorlog. Een zeldzame combinatie op één begraafplaats. De militaire grafperken met hun monumenten worden vergezeld door de grafkapellen van de ‘Nieuwmarkters’, kloosterorden en priesters. De verzameling van verschillende grafmonumenten creëert een unieke sfeer.
Ecologie en educatie
De talrijke dreven en bomenrijen hebben een enorme structurerende waarde en geven een gevoel van geborgenheid en intimiteit. Ze breken het open karakter van de begraafplaats. Vanop de paden worden ze ervaren als begeleiders en stralen ze rust en vaak geschiedenis uit.
Voor de parkbegraafplaats koos het stadsbestuur voor een nieuwe aanpak met systematische vergroening. Naast het aanplanten van vaste planten en het inzaaien van vrijgekomen zones werd ook gestart met het inzaaien van grindpaden (grindgazon). Op andere plaatsen werden hagen aangeplant. Mos, gras en andere groene vegetatie bedekken geleidelijk alles wat ooit kaal en donker was.
Doorheen het domein werden takkenrillen en stapelmuren aangelegd met natuurlijk materiaal afkomstig van de begraafplaats zelf. Zo worden natuurlijke omheiningen gecreëerd die bovendien een nieuwe thuis vormen voor heel wat insecten, de meer dan 40 vogelsoorten en andere dieren. Ook de bloemenweides voor vlinders en bijen en de insectenhotels vormen een natuurlijke habitat.
Over gans het domein werden wadi’s met natuurlijke, lichte glooiingen aangelegd waardoor het water kan infiltreren in de bodem.
Men hanteert zowel een intensief als een extensief beheer. Wandelpaden worden wekelijks gemaaid, terwijl zones tussen de graven slechts tweemaal per jaar worden onderhouden. Dit zorgt voor een mooi contrast en een gevoel van orde, en de vegetatie kan zich op een eigen tempo ontwikkelen.
Op verschillende plaatsen werden informatieborden geplaatst. Het bomenleerpad is hier een voorbeeld van. Op deze manier kunnen passanten, bezoekers en scholieren, groot en klein, kennismaken met zowel de geschiedenis als de fauna en flora.
Kunst en literatuur
Ook werd er ruimte gecreëerd voor kunst en literatuur. Momenteel geven verschillende gedichten een poëtische toets. Deze kunstzone kan ook gebruikt worden voor sculpturen, muziek en andere kunstvormen.
Toegankelijkheid
De parkbegraafplaats werd nog voor de heraanleg vaak gebruikt als doorsteek voor fietsers en passanten. Daarom besloot men om doorheen het domein een fietspad met lichte buiging aan te leggen om de snelheid te remmen. Dit fietspad zorgt voor een veilige doorsteek en een betere toegankelijkheid van het centrum. Over gans de begraafplaats werden op verschillende locaties ook fietsenstallingen voorzien.
Ontmoeten en beleven
Op de parkbegraafplaats houden niet alleen veel gegidste groepen halt, maar ook scholieren, fietsers en bezoekers komen hier tot rust. Daarom werden er verschillende zitmogelijkheden gecreëerd waardoor men midden in het drukke stadscentrum rust kan vinden. Dit bewijst nogmaals hoe elk stukje groen een belangrijke functie heeft binnen een stedelijke omgeving.
- Adres: Belekerijstraat
- Opmaak harmonisch park en groenbeheersplan: Grontmij Belgium
- Ontwerp: Studiebureau Demey, Roeselare
- Groenaanleg: Fase 1: Donck, Roeselare; Fase 2: Penninck, Roeselare; Fase 3: Firma Mahieu, Oudenburg; Fase 4: Seru, Veurne
- Groenonderhoud: Lochting Dedrie, Roeselare