Het Maximiliaanpark, dat zich uitstrekt vanaf het stadscentrum, over de Lakense Haard tot aan het Becodok en 9 hectare groot is, wordt volledig hertekend. Uitdaging is een aaneengesloten sterke open ruimte met een duidelijke identiteit en een grote toegankelijkheid. Zopas is het architectenteam geselecteerd dat het project verder moet uitwerken.
Belangrijke deelopgaves van de opdracht zijn de openlegging van de Zenne, een nieuwbouw voor de kinderboerderij Maximiliaan, de heraanleg van de Bolivarlaan en het Rederskruispunt en tot slot de heraanleg van het Maximiliaanpark zelf. De uitdagingen van de renovatie van het park liggen zowel op technisch, stedenbouwkundig als landschappelijk gebied complex en ambitieus. De bedoeling is een kwalitatief park aan te bieden voor iedereen, ongeacht afkomst, status of cultuur.
Deze opdracht kadert binnen het Stadsvernieuwingscontract (SVC) Citroën-Vergote. Het is een gezamenlijke aanbesteding van Leefmilieu Brussel en Brussel Mobiliteit.
Ontwerpteam geselecteerd
Na een Open Oproep van de Brusselse Bouwmeester werd het team OLM Paysagistes / Bureau Studie Jouret / HBAAT architectes / DEDALE geselecteerd voor de opdracht. Als uitgangspunt van het project opteerde het winnende team voor het behoud van en voortbouwen op de bestaande elementen. Het huidige Maximiliaanpark bevat immers talloze historische ingrepen, zoals de aanleg van het kanaal, de opbouw van de wijk Helihaven en het aangrenzende Noordstation. Het winnende bureau vindt de toevoeging van een volstrekt nieuwe laag niet noodzakelijk en opteert veeleer voor een opwaardering van de bestaande elementen.
Zo blijft de kanaliseringskoker van de Zenne bewaard en wordt er aan het begin van het parcours een opening gemaakt om het water de vrije loop te geven in het park. Het Zenne-traject is gevarieerd, nu eens verlaat de stroom de koker, elders stroomt zij erlangs, waardoor het water een natuurlijk verloop vertoont. Het ontwerp creëert tevens een samenspel van hoogten en hellingen van de inkokering die afwisseling brengen in het landschap. De steile hellingen worden behouden om de biodiversiteit een kans te geven, terwijl de zachtere hellingen recreatieve ruimten bieden voor de gebruikers.
De kinderboerderij wordt gedeeltelijk aan de voet van de sokkel van de Lakense Haard geïntegreerd. Het gebouw verbindt het voor het publiek toegankelijke deel van de boerderijactiviteit – in het amfitheater – met het privégedeelte, dat zich op het dak van de sokkel bevindt. De gevel van de boerderij geeft het park meteen een nieuw aanzicht. De Simon Bolivarlaan moet een stuk trager worden, met een lang traject dat voorbehouden is voor zachte weggebruikers.
De ingang van het park aan de zijde van het kunstcentrum Kanal en metrostation IJzer wordt over de volledige breedte uitgewerkt. Daardoor ontstaat er vanuit de bestaande situatie een heus park en wordt teveel verharding vermeden. Het team grijpt eveneens terug naar de voorbije kleine architecturale ingrepen en haalt ze naar boven: de site van de voormalige kinderboerderij wordt uitgebreid tot een onthaalruimte aan de ingang van het park, de verharding rond de Helihaven wordt aangepakt in samenhang met de omgeving en het bestaande paviljoen wordt omgebouwd tot “projecthuis”.
Dit laatste accentueert het opzet van dit project om de samenwerking tussen buurtbewoners en verenigingen die actief zijn in de buurt centraal te stellen in de totaalrenovatie van het park. Dit “projecthuis” moet vanaf het begin worden ingericht om de participatie op de site te bespoedigen. Met het oog op een zinvolle, gezamenlijke opbouw werden trouwens ook diverse programmaonderdelen opzettelijk opengelaten.
U kunt hier de Factsheet ‘Max aan Zenne’ van de Brusselse Bouwmeester downloaden. Daarin staan ook de voorstellen van de andere ontwerpteams.