Eurometropool Lille-Kortrijk-Tournai / ‘Open Call for ideas’

Over welke 3 sites gaat het?

De kandidaten moeten na hun inschrijving één van de 3 sites kiezen.

• Reutelbeek in Geluwe (Vlaanderen – LEIEDAL)

De Reutelbeek is een kleine waterloop in de gemeente Geluwe (deelgemeente van Wervik). De beek loopt van west naar oost door de gemeente en doorkruist verschillende soorten ruimtes. Net zoals vele Vlaamse dorpen verdween de betekenis van de beek doorheen de tijd. De overstromingsgebieden werden volgebouwd, de beek rechtgetrokken, een parking op de beek achter de kerk. De stad Wervik heeft als ambitie om het dorp terug aan de beek te brengen. Het gemeentepark (ontwerper Andy Malengier) was een eerste stap hierin. Maar de beek heeft meer potentie. Het kan een structurerend en kwalitatief element worden doorheen het dorp. Aan de beek vinden we namelijk verschillende publieke programma’s en plekken: de begraafplaats, het historisch centrum, de bibliotheek, het gemeentepark,… In de wedstrijd stellen we k de vraag we hoe met eenvoudige en kleine ingrepen het dorp en de beek terug aan elkaar verbinden. Is de beek voldoende mentaal aanwezig? Kan de (ruime) omgeving van de beek een ontmoetingsplek worden? Welke verbindingen ontbreken er voor het dorp? Is het tracé van de beek een alternatief voor fietsers en voetgangers? 

Naast het versterken van de dialoog tussen de bewoner/bezoeker en de beek willen we ook de vraag stellen naar co-existentie van mens en natuur; welke ecologische rol kan de beek opnemen in een sterk verstedelijkt weefsel en hoe kan dit tot uiting worden gebracht via kleine ingrepen. Moet er plaatselijk gewerkt worden aan het profiel van de beek? Zijn er voldoende verschillende biotopen aanwezig? Welke potentie biedt de beek bij het uitbouwen van een degelijke ecologische drager? En bovenal, hoe kunnen we dit doen?

Een laatste vraag die zich stelt is het uitbouwen van een robuuste waterstructuur. Door de wijziging van het neerslagpatroon zal de beek moeten functioneren in drogere zomers met piekbuien en nattere winters met meer regen. Dit betekent dat de beek meer ruimte zal innemen. Ook hier stelt zich de vraag hoe we nu reeds met kleine maatregelen kunnen bouwen aan een future-proof beek.

Het verbinden van deze drie opgaves: beleving van de beek, ecologische drager en de klimaatbestendigheid van de beek vormen de kernopgave van deze opdracht. De uitkomst van het werk kan verschillende vormen aannemen maar situeert zich in de opzet van kleine en beperkte ingrepen die eventueel samen met de gemeenschap worden gerealiseerd om de sociale betekenis van de ingreep te verhogen.

• De zone van Léaucourt en Obigies in Pecq (Wallonië – IDETA)

De projectoproep heeft betrekking op 2 inrichtingen op de site van het drasland van Léaucourt. De eerste inrichting betreft een uitbreiding van het Maison de Léaucourt die zich perfect integreert in de natuurlijke omgeving van het drasland. Dit gebouw zal fungeren als onthaal voor de bezoekers van de site, als vertrekpunt voor de wandelingen rond het thema ‘water’. De bezoekers zullen hier, in het hart van de natuur, iets kunnen drinken of een hapje kunnen eten. Specifieke aandacht gaat hierbij uit naar duurzame ontwikkeling. Het wordt een open gebouw, om het contact met de natuur te vergroten. De brasserie zal plaats bieden aan ongeveer 50 personen. 

De tweede inrichting betreft de bouw van een brug voor zachte mobiliteit over de Schelde ter hoogte van het dorp Esquelmes. Bezoekers van het Maison de Léaucourt krijgen zo de gelegenheid om de tweede dode arm en het dorpje Esquelmes te bereiken. Een eco-toeristische wandeling zou de bezienswaardigheden van het dorp kunnen omvatten

• Het stroomgebied van de Libaude in Les Weppes (Frankrijk – MEL)

De eerste uitdaging is de preventie van en strijd tegen de overstromingen. De combinatie van een geometrie van de waterloop, een te recht tracé, de aanwezigheid van bochten, hinderende kunstwerken en een grote sedimentbodem, en de afwezigheid van oevervegetatie zorgen immers niet voor voldoende hydraulische circulatie in geval van storm en leiden tot overstromingen. Daarnaast leidt de geleidelijke verdwijning van sloten en landschapselementen in het landelijke gebied ook tot sterke afvloeiingseffecten naar de waterloop, wat de overstromingsdynamiek niet beperkt.

De tweede uitdaging van dit stroomgebied is het terugwinnen van het milieu en het landschap. Deze waterloop, die in de loop der tijden ingrijpend werd heraangelegd, biedt niet langer gunstige voorwaarden voor de biodiversiteit en is geleidelijk aan geëvolueerd tot een grote sloot zonder enige landschappelijke aantrekkingskracht.

Gelet op deze ambitie om de levenskwaliteit rond de waterlopen te herstellen, worden de kandidaten uitgenodigd om oplossingen en inrichtingen voor te stellen die bijdragen tot een betere landschapskwaliteit van deze waterlopen.

Voor wie?

 “Open Call for ideas” is bedoeld voor alle studenten die een opleiding volgen binnen de disciplines stedenbouw of architectuur. Deze studenten moeten tijdens het academiejaar 2018-2019 ingeschreven zijn bij een instelling voor hoger onderwijs die deze disciplines aanbiedt.

Er wordt de studenten gevraagd zich in te schrijven in groep (3 leden), bij voorkeur met een multidisciplinaire samenstelling.

Wanneer?

De uiterste datum voor inschrijving is 15 augustus 2019. Projecten kunnen tot 10 september 2019 ingediend worden.

De resultaten van de wedstrijd zullen bekendgemaakt worden tijdens de “Kortrijk Creativity Week” in Kortrijk, een initiatief van Designregio Kortrijk, op 23 oktober 2019.

Er worden drie projecten geselecteerd als laureaat (één per deelregio) en onder hen zal één grote winnaar gekozen worden.

De voorstellen van de kandidaten worden door de organisatoren geprint en tijdens deze week tentoongesteld. De winnende projecten worden ook tentoongesteld op Wereldwaterdag op 22 maart 2020.

Meer info: blauweruimte.eu