In de rubriek 'Groenspecialist aan het woord' maak je kennis met de grote verscheidenheid aan mensen die beroepshalve actief zijn in de groensector. Deze keer geven we het woord aan Ignace Schops, directeur Regionaal Landschap Kempen en Maasland (RLKM) en voorzitter Bond Beter Leefmilieu (BBL).
Ignace Schops is eredoctor aan Universiteit Hasselt en voormalig president van de EUROPARC Federation, het grootste netwerk voor natuur in Europa. In 2008 ontving hij de Goldman Environmental Prize, beter bekend als de Groene Nobelprijs en werd hij geselecteerd als ASHOKA fellow, world leading social entrepreneur. In 2011 werd hij full member van Al Gore’s Climate Leadership Corps. Ignace Schops is auteur van het succesvolle boek “Gered door de Boomkikker’, ook in het Engels uitgegeven als “Saved by the Tree frog”.
Ignace is expert in natuur, landschap, klimaat. Samen met zijn RLKM-team ontwierp hij het Fietsroute-netwerk in Limburg (1995). Met het Nationaal Park Hoge Kempen (2006), het GrensPark KempenBroek (2003) en het RivierPark Maasvallei (2007) zijn ze de pioniers voor de recreatieve landschapsontsluiting, de nationale parken en landschapsparken in Vlaanderen. Tevens ontwikkelden ze het (Re)connection Model. Dit model verbindt de samenleving met het natuurlijk erfgoed en wordt in verschillende landen toegepast.
Ignace, op welke manier ben je met openbaar groen bezig?
We proberen geïntegreerd en transversaal te werken op een wat grotere landschapsschaal waarbij het behoud en het herstel van natuurlijke ecosystemen, duurzame landbouw, … gekoppeld worden aan een herkenbaar imago en identiteit. Het herstellen en verbinden van natuurlijk erfgoed is maar mogelijk als alle ‘streekholders’ participeren en waarbij het openbaar groen vrijwel altijd een belangrijke verbindingsschakel is.
Hoe ervaar je zelf het belang van planten, natuur en openbaar groen in jouw eigen woon- of werkomgeving?
Voor mij is dat het alfa en het omega. Iedereen zou het recht op natuur moeten hebben. En omgekeerd, ook de natuur zelf heeft rechten! We vinden het allemaal logisch dat wij als mens of een bedrijf rechten hebben die we in de rechtbank mogen afdwingen. Waarom zou de natuur dat ook niet kunnen? In tijden van groot natuurverlies wil ik een pleidooi houden om onze menselijke afhankelijkheid van de natuur als universeel te verklaren. Ik schreef er een hoofdstuk over in mijn boek 'Gered door de Boomkikker' en ik ben hoopvol door alle initiatieven die er nu op dat vlak wereldwijd genomen worden. Weet je, we kunnen niet vernietigen wat ons in leven houdt. Het beschermen van de natuur is onszelf beschermen.
In welk park of groengebied in België kom je graag?
Dat is erg verschillend, want ze hebben zoveel verschijningsvormen en vervullen zovele functies. Ik hou nog steeds van het inventariseren van soorten en ontmoetingen de eerste blauwborst of boomkikker is elk jaar weer genieten. Parken en groengebieden zijn bij uitstek 'oplaadpunten' om je energiebalans terug te herstellen. 'Effe natuur tanken', daar hou ik van! Buiten het groene Limburg zijn de Hoge Venen, de omgeving van het Drielandenpark, de vallei van de Bocq en de Gaume wel pareltjes waar ik graag vertoef. En met de nieuwe landschapsparken en nationale parken is het aanbod opnieuw sterk verrijkt!
Heb je een lievelingsboom en waarom is die voor jou bijzonder?
Jazeker! De dikke Zomereik van Spiekelspade, inde vallei van de Zwarte beek in Hechel-Eksel. Ik leerde deze boom vele jaren kennen en was op slag verliefd. Deze bijzondere eik is vijf generaties geleden - zowat 400 jaar geleden - geplant op het erf van een pachthoeve van de Abdij van Averbode. In 1989 had deze boom een omtrek van 4.71 meter en een hoogte van 20 meter. In 2020 werd vastgesteld dat deze reus was afgestorven door ouderdom. Maar hij staat er nog. Elk jaar wat minder zichtbaar en toch blijft hij mijn 'eikpunt'.
Waaraan moeten ontwerpers en / of gemeentebesturen volgens jou (meer) aandacht besteden op vlak van openbaar groen?
Het belang van openbaar groen kan niet onderschat worden. Niet enkel op het vlak van biodiversiteit en het koelend effect, maar ook op het vlak van gezondheid en sociale integratie. De ‘3-30-300’ vuistregel van Cecil Konijnendijk directeur van het Nature Based Solutions Institute in Wageningen kan voor planmakers heel inspirerend werken. Elke woning heeft er zicht op 3 bomen, elke buurt een bladerdek van minimum 30 procent en elk individu woont op maximaal 300 meter van het dichtstbijzijnde park of groene ruimte.
Wat kunnen mensen volgens jou zelf doen voor de natuur in hun eigen omgeving?
Ondanks het voorgenomen beleid om geen nieuwe open ruimte meer aan te snijden, verliezen we jammer genoeg nog elke dag hectaren groene ruimte in Vlaanderen. Het is dus geen goed idee om af te wachten tot de laatste boom of laatste parkje verdwenen is, maar zelf initiatief nemen. Met je bedrijf, je buurt, je school, je vereniging, ... je kan zoveel doen! Opkomen voor groen en natuur is eervolle een fundamenteel goede zaak, omdat het de gemeenschap dient. Als individu samen werken en samen bouwen voor het collectief. Weet je: een samenleving floreert als ze investeert in de toekomst ... en enthousiast bomen plant waaronder ze zelf niet zal zitten.
Bron foto: © Ignace Schops
