Het Kleine Zennepark in Brussel wint ARC22 Award

Met de ARC22 Awards wil de redactie van de Architect creatieve, ondernemende en innovatie ontwerpers een podium bieden en vernieuwing zichtbaar maken. De prijzen bekronen het beste werk van afgelopen het jaar in de categorieën architectuur, stedenbouw, interieur, detail en innovatie. Voor de editie 2022 zijn bijna 200 inzendingen binnengekomen.

Kleine Zennepark

Het Kleine Zennepark in Brussel, ontworpen door OKRA Landschapsarchitecten en BRUT,  is de winnaar van de ARC22 Stedenbouw Award. Het Kleine Zennepark is een nieuw lineair park, een groene promenade van meer dan één kilometer lang en minstens 12 meter breed, dat de bedding van de voormalige Kleine Zenne doorheen de Heyvaertwijk volgt en als twee groene linten de wijk zal doorklieven. Het park brengt natuur en recreatieruimte naar een buurt die daar een grote nood aan heeft.

De vroegere bedding van de Zenne vormt op vele manieren de basis voor het ontwerp van het park. Niet alleen zal het gebied groen en met water worden ingericht, ook worden er allerlei ‘nature-based solutions’ toegepast, waaronder bodemherstel op natuurlijke basis (fytoremediatie) en duurzame drainagesystemen. Maar ook het industrieel verleden krijgt een plaats in het park. Verschillende waardevolle relicten, zoals de oude spanten van een drukkerij of het interessante douchgebouw, krijgen een nieuwe plaats en functie in het park. Het finale park zal 17 toegangspoorten kennen, die dus ook voldoende architecturale aandacht moeten krijgen als gezicht van het park naar de omgevende straten.

Op sommige plaatsen in de bouwblokken is er ruimte om het lineaire park te verbreden tot een grotere gebruiksruimte, ‘urban living rooms’. Hier is plaats om andere programma-elementen, waar nood aan is in de wijk, zoals speeltuinen, zitplekken, BBQ-tafels, sportelementen, moestuinen en gewoon multifunctionele ruimte, te integreren. De inrichting van deze plekken wordt daarom ook op een doorgedreven participatieve manier uitgewerkt.

Volgens de jury van de ARC22 Stedenbouw Award laat het project Kleine Zennepark een gedurfde aanpak zien voor een de transformatie van een stadwijk. Door de chirurgische manier van werken – op heel specifieke plekken uitsnijdingen maken door gericht te slopen - ontstaat een langgerekte parkroute die dat lucht en ruimte toevoegt in een dichtbebouwde stad. Bovendien wordt er met de meanderende loop van het trottoir op symbolische wijze teruggekoppeld naar de vroegere bedding van de rivier de Kleine Zenne. Dit resulteert in een groene promenade die ruimte biedt voor sociale voorzieningen, waaronder scholen en cultuurcentra. Hiermee faciliteert het Kleine Zennepark de nodige verbinding binnen de stadswijk. De jury prijst daarom de sociale ambitie van het plan die past bij de complexe situatie van De Heyvaertwijk. De groene corridor speelt bovendien ook in het op duurzaamheidsvraagstuk.

Het plan is een voorbeeld van stadsverdichting waarbij naast woningbouw de verbetering van de leefomgeving een belangrijke is. De ontwerpers nemen verantwoordelijkheid door verbindingen, groen en maatschappelijke functies toe te voegen. Het plan heeft een hoog sociaal ambitieniveau dat past bij de complexe situatie rondom het Kleine Zennepark. De jury heeft geen twijfel: een project als dit kun je onmogelijk realiseren zonder een onuitputtelijk uithoudingsvermogen en de toewijding van alle meewerkende partijen, waaronder ook de opdrachtgever, Brussels Hoofdstedelijk Gewest. BRUT heeft een overtuigend plan neergeld. Okra is als supervisor en uitvoerend ontwerper een cruciale radar in de ontwikkeling. Het Kleine Zennepark zal de wijk op een heel precieze en in de context passende stedelijke manier meer leven inblazen.

Bekijk hier alle laureaten van de ARC22 Awards.