In de Zolikenstraat in Heusden-Zolder is voor het regenwater een klimaatrobuust ontwerp uitgewerkt met wadi’s die het straatbeeld sterk wijzigen. Een participatieavond leidde tot de meest groene invulling en tot veel enthousiasme waarbij ondertussen de bewoners ook bereid zijn op eigen terrein te infiltreren.
De Zolikenstraat in Heusden-Zolder is een typische wijkstraat met zeer brede bermen en een zeer brede (6m) straat die na zo’n 235 meter doodloopt op een natuurgebied. Momenteel lozen de aanwezige huizen nog op de gracht die het natuurgebied in loopt, wat zorgt voor geurhinder en vervuiling. De gemeente wenst dit op te lossen door een gescheiden riolering aan te leggen en deze te verbinden op het bestaande rioolstelsel.
Van klassiek naar groenblauw ontwerp
Omwille van de hoge grondwaterstanden (tot 60cm onder het maaiveld), werd eerst een klassiek regenwaterafvoerstelsel zonder infiltratie, met ondergrondse buffering uitgewerkt. Toch bleken betere mogelijkheden aanwezig: de bodem is zeer goed infiltreerbaar en er is veel openbare ruimte beschikbaar in de straat. Wat als vanuit de visie van het hemelwaterplan er nu eens volledig ingezet wordt op infiltratie via ondiepe wadi’s in een cascadesysteem met overlaten door de opritten heen naar de volgende wadi en hoogstens een noodoverlaat naar de bestaande gracht voor het geval van zware (klimaat)stormen? Wat als we de straat, die nu in de zomer een hete, betonkleurige straat is zouden omvormen tot een veel groenere, hittebestendigere en klimaatrobuuste omgeving met brede groenbermen met ondiepe wadi’s, een smallere straat met waterdoorlatende parkeer/passeerstroken en de eventuele aanplant van bomen?
Dit alles betekent ook een besparing voor de openbare budgetten: de aanleg van een klassiek stelsel wordt begroot op 79.000€, de openbare aanleg van de wadi’s en de ontharding van het openbare domein wordt begroot op 35.000€ (inclusief de infiltreerbare parkeerstroken).
Participatieve aanpak
Het gemeentebestuur is bereid om een groenblauw ontwerp uit te voeren. Er wordt echter één voorwaarde opgelegd: de finale beslissing ligt bij de bewoners in de straat. De meerderheid van hen moet zich akkoord verklaren met deze basisaanpak en de groene invulling van hun straat. Om dit af te toetsen, organiseerde Aquafin samen met de gemeente een participatieoverleg waarbij de bewoners de nodige achtergrond kregen over klimaatwijzigingen en veranderde inzichten in regenwaterafvoer. Vervolgens werden er drie mogelijke groenblauwe invullingen getoond, allen met wadi’s maar met een andere insteek voor de invulling (“gazon”, “groenberm”, “groenberm met bomen”), waarbij de buurtbewoners, middels post-its volop voor- en nadelen mochten opschrijven en op de borden plakken. Er wordt op deze bijeenkomst massaal voor de meest groene invulling gekozen, met bomen.
Dankzij dit elan werd, via een afkoppelingsdeskundige, uitgezocht en voorgesteld om ook op het private domein zoveel mogelijk bovengronds of ondiep ondergronds het hemelwater te infiltreren zodat er enkel een noodoverlaat naar de wadi’s nodig zou zijn. Ook dit wordt grotendeels op enthousiasme onthaald: er zijn nu bewoners die al het regenwater gewoon in de tuin zullen laten lopen in plaats van af te voeren. De meeste bewoners kiezen voor een overgedimensioneerde grindbak waarin hun aansluitingen zullen infiltreren en waarvan de overloop naar een grindstrook onder de wadi gaat (enkel daar waar er aansluitingen gemaakt moeten worden). Sommige bewoners trekken inmiddels ook de kaart van hergebruik door de mogelijkheid van aanleg van een regenwaterput. Het innoverende van dit project om via enthousiaste stakeholders tot een verregaande infiltratie en minder afvoer op openbaar domein te komen heeft zich ruimschoots bewezen.
Na uitvoering zal de rijweg nog 4m breed zijn en worden de bermen ingericht met grasdallen en wadi’s. De inritten worden aangelegd met waterpasserende straatstenen.
Opdrachtgever: Aquafin NV en Heusden-Zolder
Ontwerper: Evolta nv
Meer info: blauwgroenvlaanderen.be en vlario.be