Kapitein Zeppospark wint eerste Architectuur Prijs Gent

Het nieuwe wijkpark rond het Houtdok maakt deel uit van de grotere groenstructuur binnen het project Oude Dokken, een nieuw stadsdeel op een historische industriële havensite waar oude en nieuwe Gentenaars kunnen wonen, werken en recreëren rond het water en in het groen. De groenstructuur binnen dit project bestaat uit 3 wijkparken (Achterdok, Handelsdok-oost en Houtdok) en uit kleinere zones woongroen in de bouwblokken. De site van het Houtdok valt op door de kaaimuren en bogen uit 1880. Er werden ladingen van voornamelijk Scandinavisch hout overgeslagen, op de kade gestockeerd en met de trein landinwaarts gevoerd. Door het verdwijnen van de industrie raakte de site in verval. In 2014 startte de Stad Gent met de opmaak van een ontwerp voor het Kapitein Zeppospark. In 2019 werd de site omgevormd tot een wijkpark van 3,2ha voor de aanpalende wijk Muide-Meulestede en de nieuwe bewoners binnen het project Oude dokken.

De site heeft een lange voorgeschiedenis. Naast de renovatie van de bestaande relicten, werden er nieuwe elementen toegevoegd die de identiteit van de plek versterken. Zo fungeert een oude havenkraan op de westelijke oever als baken en uitkijkpunt. Daarnaast zijn er voorzieningen voor alle leeftijdsgroepen. De recreatieve mogelijkheden variëren van sporten, fitnessen tot spelen op toestellen en op het strand. Er is ruimte voor wandelen en fietsen op de promenade en de verlaagde kade rondom het dok. Zijpaden leggen een connectie met de omliggende wijken. Een helling maakt dat ook minder mobiele mensen de kade en het strand kunnen bereiken. Binnen de strakke padenstructuur zorgt een natuurlijke beplanting voor biodiversiteit en een rustig kader. ca. 1,4ha verharding maakte plaats voor groen. De plannen zijn in co-creatie In co-creatie met de bevolking, lokale stakeholders, betrokken stadsdiensten en externe partners tot stand gekomen. Aan de Spadestraat realiseert de buurt nog een pluktuin.

Het oordeel van de vakjury

Het Kapitein Zeppospark is een ontwerp van de stadsdiensten. Volgens de vakjury onder leiding van architecte Marie-José Van Hee is het park aan het Houtdok bijzonder vanwege de aandacht voor de biodiversiteit, de minimale en precieze ingrepen in de omgeving en de keuze om bepaalde bouwzones te vrijwaren. De vakjury hoopt dat die aanpak doorgetrokken wordt in de verdere groenaanleg in het oude havengebied. Het park biedt essentiële ademruimte, zowel voor de buurt als voor Gent in zijn geheel.

"We waren erg onder de indruk van de genomineerde projecten als toonbeeld van kwalitatief architectuurontwerp, als geëngageerde burgerinitiatieven en innovatieve beleidskeuzes die tekenend zijn voor Gent vandaag. We hebben uiteindelijk gekozen voor een project gegroeid uit architectuur, een project gegroeid uit de wijk en een project gegroeid uit de stad", aldus Marie-José Van Hee, voorzitter vakjury. 

"Dat het Kapitein Zeppospark de architectuurprijs wint, zegt iets over de waardering van onze publieke ruimte. Het geheel van de industriële, oude havenomgeving, het Houtdok, de gerenoveerde kaaimuren met bakstenen bogen, de oude torenkranen en het nieuwe wijkpark, het is vooral ook een prijs voor de goede samenwerking en ruimtelijke kwaliteit in onze stad", klinkt het bij Filip Watteeuw, schepen van Stedenbouw, Publieke Ruimte en Mobiliteit. 

Het Kapitein Zeppospark was ook een van de drie finalisten voor de publieksjury, naast het Buurtontmoetingscentrum Standaertsite in Ledeberg en het Bedrijfsgebouw G1812 voor Lab15 van GAFPA architecten. Dat laatste sleepte uiteindelijk de prijs in de wacht.

"Dat het Kapitein Zeppospark door beide jury’s werd uitgelicht, toont dat architectuur in de stad over veel soorten opgaves gaat. Het toont dat niet-bouwen en ruimte vrijhouden cruciaal is voor het leven in de stad. En ook dat vraagt om goede ontwerpen", aldus Peter Vanden Abeele, Stadsbouwmeester Gent. 

Lees hier meer over de Gentse architectuurprijs.