In het tweede jaar van het project ‘Natuurlijke bestrijding eikenprocessierups’ in de Nederlandse in de gemeente Westerveld werden op een proeflocatie met natuurlijke vijanden 80% minder nesten aangetroffen dan op de controlelocatie. Op de proeflocatie werd bijna 90% van de nesten aangevreten. Op de controlelocatie maar 3%.
In 2018 is in de gemeente Westerveld onder leiding van de Boermarke Wapserveen, een lokale overkoepelende organisatie voor de agrarische sector, het project 'Natuurlijke bestrijding eikenprocessierups' gestart. Drie jaar lang wordt gekeken hoe het aantal eikenprocessierupsen zich ontwikkelt. Op de proeflocatie worden vanaf 2018 natuurlijke vijanden actief gestimuleerd terwijl er op de Van Helomaweg, de controlelocatie, geen extra maatregelen genomen worden. Dit jaar is er een tweede controlelocatie toegevoegd. Op alle locaties worden 64 eikenbomen gevolgd. De bomen zijn voor een groot deel halfwas bomen en verkeren in dezelfde conditie.
Natuurlijke vijanden
Er zijn op de proeflocatie vorig jaar duizenden planten van tientallen soorten aangeplant om natuurlijke vijanden van de eikenprocessierupsen te lokken, zoals sluipwespen, sluipvliegen, gaasvliegen en zweefvliegen. Door de droogte ontwikkelden de bermen zich niet optimaal, zodat we besloten om de middenberm ook niet meer te maaien om zo meer leefgebied voor natuurlijke vijanden te creëren. De ontwikkeling van de bloemrijke berm blijft een punt van aandacht.
Ook realiseerde de Boermarke 20 nestkasten voor koolmezen, pimpelmezen, mussen en andere soorten vogels die insecten eten. Verder hangen er kasten voor grootoorvleermuizen en zijn in het vroege voorjaar natuurlijke vijanden in kleine aantallen uitgezet om een opstartpopulatie te realiseren. Wekelijks zijn de proeflocatie en controlelocaties geïnspecteerd om de aanwezigheid van nuttige bestrijders te volgen. Zoals op vele plekken in Nederland waren in het voorjaar naast de eikenprocessierups rupsen van voorjaarspanners, voorjaarsuilen, ringelrupsen, plakkers en bladwesplarven massaal aanwezig. Dat zorgde voor veel voedsel voor allerlei roofinsecten en vogels.
80% minder nesten door stimuleren van natuurlijke vijanden
Op de proeflocatie en de eerste controlelocatie verdrievoudigde het aantal aangetroffen nesten ten opzichte van 2018. Dit is vergelijkbaar met het landelijke beeld. Op de controlelocatie zijn de nesten in 2018 verwijderd. Op de proeflocatie zijn de nesten blijven hangen. Toch is er op geen enkel moment sprake geweest van overlast op de proeflocatie. De controlelocatie had grote nesten die snel werden verwijderd door de Provincie Drenthe. Vogels en kevers hebben ervoor gezorgd dat het aantal eikenprocessierupsen op de proeflocatie flink gereduceerd werd.
Op de proeflocatie werden 90 kleine nesten aangetroffen. Dat is 80% lager dan het aantal op de eerste controlelocatie en 74% lager dan de tweede controlelocatie. De nesten op de controlelocaties waren daarbij veel groter dan op de proeflocatie. Op de controlelocatie waren er rupsenpopulaties die een halve stam bedekten, soms vijf meter lang. Op de proeflocatie liep het aantal nesten geleidelijk aan iets terug. In deze inventarisatie zijn de grondnesten niet opgenomen.
Diverse vogelsoorten
Vroeg in het voorjaar waren de ringmussen, koolmezen en pimpelmezen massaal aanwezig. Later waren er ook spreeuwen die zich stortten op de rupsen en een koppeltje van de koekoek. Daarna kwamen de spechten, vooral op de poppen. Bijzonder was ook de aanwezigheid van een koppel wielewalen die vroeg in de ochtend actief waren met het eten van eikenprocessierupsen. Het is ons niet gelukt om ze op de foto te zetten. Door de grote activiteit van de vogels is zo’n 90% van de overgebleven nesten leeg/aangevreten. Op de controlelocaties was maar 3 tot 6% van de nesten aangevreten.
Dit jaar hadden we voor het eerst veel kleine poppenrovers (Calosoma inquisitor). Die waren massaal in de eiken aanwezig. De middenberm die niet meer gemaaid werd diende als schuilplaats voor deze kevers.
bron: Nature Today
